“Kariyer ve meslek seçimini tabu olarak değil değişebilir olması farkındalığı, beceri odaklı gelişim sürecinin benimsenmesi, üniversite tercihlerinde bölümden çok disiplin seçimine yoğunlaşmak, yıllar içerisinde oluşan kişinin kendi değer yargılarına uygun ekosistem tercihleri yapması kariyer yolculuğunda fark yaratacaktır” diyen Psikolog/Kariyer Danışmanı Erdem Er, kariyerin, yaygın olarak kullanılan anlamıyla bir meslekte zaman ile çalışma sonucunda elde edilen başarı anlamına geldiğini ifade etti.
Gelecekte nasıl meslekler ve nasıl kariyerlerle karşılaşılacağını Bizim Sivas’a açıklayan Erdem Er, “Bireyin çalışma yaşamı boyunca herhangi bir iş alanında ilerlemesi, deneyim ve beceri kazanması yani kariyer basamakları meslek seçimiyle birlikte mi başlar?” sorusunu sorarak ekledi, “Bu ve benzer sorulara verilecek cevap yıllar önce ‘evet’ olsa da bugün bunu söylemek mümkün olmayacaktır.”
Tercih, meslek ve kariyer üstüne
Ebeveynlerimizin tercih yaptığı zamanlarda üniversite tercihi demek meslek, kariyer tercihi demek olduğunu, dolayısıyla oldukça uzun süreceği öngörülen kariyer basamaklarının ilk adımları olarak kabul edilebildiğini ifade eden Er, “İçinde bulunduğumuz dijital dönüşüm çağında ise robotik sistemler, otomasyon, yapay zeka ve biyoteknoloji gibi alanlardaki gelişmeler bambaşka bir geleceğe, meslek ve kariyer planlarına kapılarını aralamıştır. Şüphesiz ki hayatımızın her parçasına, her anına etki eden bu dönüşüm, çalışma hayatında ve meslekler üzerinde de etkisini göstermiş, mesleki beklentileri de değiştirmiştir. Garantili meslek gözüyle görülen bazı meslek gruplarının bile bir ömür boyu aynı mesleği yapacakları dönemin sonuna gelindi. Öngörülen, mevcut jenerasyonun en az üç kez meslek değiştirecek olması. Muhtemelen mezun olduklarında şu an tercih listelerinde sunulan mesleklerin tamamen dışında farklı bir iş yapacaklar. Bu değişimin hızını daha iyi kavramak için iş ilanlarını sayfalarını incelemeniz yeterli olacaktır. Aranan elemanların çoğu üniversite tercih kılavuzlarında yer almayan beceri odaklı meslek mesleklerden oluşuyor” dedi.
1,7 milyon yeni iş kolu olacak
Avrupa Birliği Komisyonu tarafından pandemi öncesinde yayınlanan raporunu paylaşan Erdem Er, “Bu rapora göre dijitalleşme son 10 yılda çalışma hayatına 2 milyon yeni iş kolu katılmasını sağlamıştır. Pandeminin iş ve iş gücüne etkileri düşünüldüğünde bu sayıların artıracağını tahmin etmek pek de zor olmayacaktır. Aynı raporda 2030 itibariyle ise 1,7 milyon yeni iş kolunun daha oluşacağı öngörülmektedir. İklim analisti, dijital çilingir, insan-makine ilişkileri lideri, kişisel veri brokırı ya da üç boyutlu yemek şefi gibi meslek ve kariyer seçenekleriyle gündelik hayatımızda karşılaşma sıklığımız şimdilik az olsa da bu benzer kariyer seçeneklerini sıklıkla duymaya başlayacağız. Üniversite tercih listelerinde yer almasalar bile” şeklinde konuştu.
Bilgiler ışığına göre yönelmek
Psikolog/Kariyer Danışmanı Erdem Er, sözlerini şöyle tamamladı:
“Jenerasyon çalışmalarının fark ettirdikleri, dijitalleşmesinin hızı ve kanıtladıkları artık bilinmez ve el yordamıyla değil daha öngörülebilir bir kariyer planı yapılabileceğinin habercisi. Kariyer planlamasından bağımsız olarak bilmediğimiz bir geleceğe bildik yöntemlerle değil de bu bilgiler ışığında geleceğe nasıl hazır olacağımıza odaklanmak daha faydalı bir uğraş olacaktır.
Dijitaleşme ve yapay zekanın birçok mesleği bitireceği ya da dönüştüreceği ön görüsüyle birlikte, insana dair olan, bilincin yerine geçmesi şimdilik mümkün görünmüyor. Konu bu düzlemde değerlendirildiğinde insana dair olana odaklanmak mesleksiz kalma riskini ve kaygısını da bir nebze olsun azaltıyor.
Analitik düşünme, yaratıcı düşünme, dayanıklılık/esneklik ve çeviklik, merak ve yaşam boyu öğrenme, empati(duygusal okur-yazarlık) ve birlikte iş yapma becerilerini merkeze alan ve geliştirme çabası veren bireyler meslek ve kariyer seçimlerine hazırlanma sürecinde de fayda sağlayacaklardır.”
Gülşah Akkaş Yaman
