Sivas halıları, Türk halıcılığının önemli bir parçasıdır. sivas halılarının en önemli özelliği, tümüyle yün, sık dokulu ve ince havlı olmasıdır. Sivas halılarının desenleri, Selçuklu ve İran halılarından etkilenmiştir. Sivas halılarının renkleri, zıtlıktan kaçınarak uyumlu bir şekilde seçilmiştir. Sivas halılarının çeşitleri, kullanılış biçimlerine göre değişmektedir. Bu yazıda, Sivas halılarının özellikleri ve çeşitleri hakkında bilgi vereceğiz. 

Sivas Halılarının Özellikleri 

Sivas halılarının özellikleri şöyle sıralanabilir: 

Sivas halılarının çözgü ipliği çok bükümlü ve ince olduğundan dm2 ilme sayısı fazladır. Bu da halıların sık dokulu ve dayanıklı olmasını sağlar. 

Sivas halılarının havı ince ve yumuşaktır. Bu da halıların dokunuşunu ve görünüşünü güzelleştirir. Havın yumuşak olması için her iki sırada bir ilmeler taranır. 

Sivas halılarının düğümü daha çok İran (sine) düğümüdür. Bu da halıların desenlerinin daha net ve düzgün çıkmasını sağlar. 

Sivas halılarının desenleri, Selçuklu ve İran halıları desen karakterinin izlerini taşır. Desenine göre “lalezar”, “çeşmibülbül”, “yılanlı”, “çamurlu” gibi adlar alır. Dokunduğu yörenin adını taşıyanlar da vardır. Örneğin, Kangal, Divriği, Zara, Şarkışla halıları gibi. 

Sivas halılarının renkleri, desenlerde zıt renklerden kaçınılarak uyumlu bir şekilde seçilir. En az 12 renk kullanılarak dokunan Sivas halılarında en çok görülen renkler lacivert, kırmızı ve tonlarıdır. 

Sivas halılarının boyutları, kullanım amacına göre değişir. Ekstra adı verilen Sivas halılarında dm2 deki düğüm sayısı en az 3490, hav yüksekliği 3.5-4.5 cm’dir. Öteki Sivas halılarında düğüm sayısı 2425, hav yüksekliği 4.5-. arasındadır. 

Sivas Halılarının Çeşitleri 

Sivas halılarının çeşitleri, kullanılış biçimlerine göre şöyle sınıflandırılabilir: 

Makat (Sedir Halısı): Sedir üzerine serilen, genellikle uzun ve dar olan halılardır. Desenleri geometrik veya bitkisel motiflerden oluşur. Renkleri koyu ve pastel tonlardadır. 

Halı Yastık (Yastık Yüzü): Yastık olarak kullanılan, küçük boyutlu halılardır. Desenleri makat halılarına benzer. Renkleri canlı ve parlaktır. 

Duvar Halısı: Duvara asılan, süs amaçlı halılardır. Desenleri hayvan, insan, çiçek, ağaç, meyve, sebze gibi figürlerden oluşur. Renkleri çeşitli ve göz alıcıdır. 

Taban Halısı: Yere serilen, geniş ve büyük boyutlu halılardır. Desenleri merkezi bir medalyon ve köşe süslemelerinden oluşur. Renkleri makat halılarına benzer. 

Tüllüce: Yün veya pamuk ipliklerle dokunan, ince ve hafif halılardır. Desenleri geometrik veya bitkisel motiflerden oluşur. Renkleri açık ve pastel tonlardadır. 

Namazlık (Seccade): Namaz kılınan, küçük ve kare şeklinde halılardır. Desenleri mihrap, kandil, çiçek, yaprak gibi motiflerden oluşur. Renkleri beyaz, krem, mavi, yeşil gibi sakin tonlardadır. 

Heybe ve Çanta: Eşya taşımak için kullanılan, küçük ve dikdörtgen şeklinde halılardır. Desenleri geometrik veya bitkisel motiflerden oluşur. Renkleri canlı ve parlaktır. 

Sivas Halı ve Kilimciliğinin Bugünkü Durumu 

Sivas ve ilçelerinde geçmişte çok yoğun bir faaliyet alanı ve geçim kaynağı olan halıcılık ve kilimcilik günümüzde eski önemini kaybetmiştir. Kırsal alandan yaşanan nüfus göçü, insanların başka geçim kaynaklarına yönelmeleri, bu sanatı bilenlerin sayısının azalması gibi nedenler bu sonucu doğurmuştur. 

Halıcılık günümüzde, Valilik, Yarı Açık Cezaevi ve kısmen Kaymakamlıkların çabası ile yaşatılmaya ve insanlara geçim kaynağı sağlanmaya çalışılmaktadır. Ancak bu çabalar yeterli olmamaktadır. Sivas halı ve kilimciliğinin geleceği için daha fazla destek, teşvik, eğitim, tanıtım ve pazarlama gerekmektedir. Sivas halı ve kilimleri, Türk kültürünün ve sanatının önemli bir mirasıdır. Bu mirasın korunması ve geliştirilmesi için hepimize görev düşmektedir.