Sivas'ta Tarla-Arsa alımları arttı

Pandemi sonrası başlayan arsa ve tarla ilgisi hız kesmiyor. Artan fiyatlar nedeniyle ev alamayanlar yatırımlarını bu alanda değerlendiriyor. Sivas’ta yılın ilk 6 ayında konut satışları yüzde 50 gerileyerek yaklaşık 2 bin 970 olurken, ilginin sürmesini bekleyen uzmanlar, ‘Araştırmadan almayın’ diyor.

Salgın sonrası artan müstakil yaşam isteği arsa ve tarla satışlarında artışı beraberinde getirdi. Birçok sektörde uzaktan çalışma modeli de kalıcı hale gelince talep giderek arttı. Konut fiyatlarındaki rekor artış sonrası ev alma hayalini rafa kaldıranlar da arsa alımına yöneldi. Daha düşük bütçeli yatırım fırsatı vermesi geniş bir kesimin bu alana yönelmesini sağladı. Yılın ilk altı ayına baktığımızda, ülke genelinde konut satışları geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 50 düşüşle 2 bin 970 olarak gerçekleşti. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Sivas’ta geçen senelere göre konut alımı korkunç derecede düştü.

Salgın sonrası artan müstakil yaşam isteği arsa ve tarla satışlarında artışı beraberinde getirdi. Birçok sektörde uzaktan çalışma modeli de kalıcı hale gelince talep giderek arttı. Konut fiyatlarındaki rekor artış sonrası ev alma hayalini rafa kaldıranlar da arsa alımına yöneldi. Daha düşük bütçeli yatırım fırsatı vermesi geniş bir kesimin bu alana yönelmesini sağladı. Yılın ilk altı ayına baktığımızda, Sivas genelinde konut satışları geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 50 düşüşle 2 bin 970 olarak gerçekleşti.

2020’DEN SONRA DÜŞÜŞ

TÜİK verilerine göre Sivas’ta 2020 yılında konut satışı 10 bin 11 olurken, 2021’de 8 bin 796, 2022’de 8 bin 143 oldu. 2023’ün Haziran ayı itibariyle bu sayı 2 bin 970’e geriledi.

Pandemi sonrası başlayan arsa ve tarla ilgisi hız kesmiyor. Artan fiyatlar nedeniyle ev alamayanlar yatırımlarını bu alanda değerlendiriyor. Sivas’ta yılın ilk 6 ayında konut satışları yüzde 50 gerileyerek yaklaşık 2 bin 970 olurken, ilginin sürmesini bekleyen uzmanlar, ‘Araştırmadan almayın’ diyor.

FİYATLAR YÜZDE 120 ARTTI

Haziran 2023 itibarıyla Türkiye’de arazi, bağ, bahçe ve tarım alanlarında satılık birim metrekare fiyatları 330 TL oldu, son bir yıl içerisinde fiyatlar yüzde 119 arttı. 2023 yılının başından bu yana artış ise yüzde 34’e ulaştı. Bu artışta deprem korkusu ve pandemi sonrası talebin arttığı tiny house’lar etkili oldu. Metrekare birim değeri Sivas’ta 550-600 TL civarlarında.

YATIRIMLIK ARSA ARANIYOR

Satılık arsa arama değişimlerini incelediğinde 2023 yılı içerisinde satılık arsaya talep yüzde 61, yatırımlık arsa aramaları ve yatırımlık arsa talepleri yüzde 660 arttı.

MAĞDUR OLMAMAK İÇİN ARAŞTIRIN

Tüketicinin arsa tarla alımına yönelmesi bu alanda faaliyet gösteren firma ve emlak ofislerinin artmasına neden oldu. Hızlı büyüyen bu pazar birçok riski de beraberinde getiriyor. Gayrimenkul değerleme uzmanları ve hukukçular vatandaşlara şu uyarılarda bulunuyor:

1. Önce arsa ve arazi arasındaki ayrımı bilmelisiniz. Kadastrosu yapılmış ve belediyeler tarafından parsellenmiş yapılaşmaya açık hale gelen her bir arazi arsa niteliği kazanır. Araziler ise henüz imar planı ve uygulaması görmemiş toprak parçasıdır ve yapı izni belli şartlarla sınırlıdır.

2. Alım yapacağınız yeri video ve fotoğraflardan görmek yanıltıcı olabilir. Yeşiller içinde tiny house kasabası şeklinde pazarlanan bir yer, söylenenden çok farklı çıkabilir. Bu nedenle ne aldığınızı yerinde görmelisiniz.

3. Arsa ya da tarla alırken tapuda herhangi bir kısıtlayıcı şerh, beyan var mı mutlaka bakmalısınız. Söz gelimi eklenen bir şerh arazinin her zaman tarım amaçlı kullanımını zorunlu hale getirir ve bu durumda sizin yatırım planlarınız suya düşer.

4. Son dönemde tiny house’lara ilgi yüksek. Karavan statüsünde olan bu yapılar için imarlı arsa şart değil. Ama bu durum her alana istenildiğiniz kadar tiny house koyacağınız anlamına gelmiyor. Şöyle ki; Tarım arazilerinde 5 dönüm altına yapı izni verilmiyor. 5 dönüm üzerinde ise en fazla 250 metrekare olması ve yola da en az 25 metrekare cephesi olması ve en fazla 2 kat olması kaydı ile ev yapılabilir. 250 metrekareli tek ev kuralı, tiny house ve prefabrik yapı için de geçerli. Yani aldığınız araziye istediğiniz kadar tiny house yerleştiremezsiniz. Çünkü kanalizasyon, su, elektrik bağlantısı istendiğinde üniteler artık yapı statüsü kazanır. Elektrik, su istemeyen biri, bir araziye istediği kadar tiny house yerleştirebilir ancak bu defa da yaşam kalitesinden söz edilemez. Öte yandan son dönemde firmalar arsaları parsellere ayırarak tiny house alanı satıyor. Bu tip bir alımda tiny house koymanızda bir engel yok. Ancak imarlı dahi olsa hisseli olduğu için tiny house yerine kalıcı yapı inşa edemeyeceğinizi bilmelisiniz.

5. Özellikle arazi alımlarında elektrik, su, yol bağlantılarını mutlaka araştırmalısınız. Fiyat olarak çok cazip görünen bir yerde tüm bunlar yoksa, astarı yüzünden pahalıya gelebilir.

6. Alım yaparken, ‘Hisseli mi, tek tapu mu?’ sormalısınız. Tam mülkiyet şeklinde bir satın alma yapmak en garanti yol. Ancak hisseli arsadan pay alınmasında da hukuki bir engel yok. Ama riskler var...

7. Aksi bir sözleşme yoksa hisseli mülkiyette riskler şöyle: Hissedarlar arsanın tamamına maliktirler. Yüzde 1 Arsa payına sahip bir hissedar, yüzde 99 Hisse sahibinin olduğu bir taşınmazın tamamını kullanabilir. Arsanızı 3. kişilere satmak istediğinizde önce diğer hissedarlara teklif etmek zorunda kalırsınız. Yine diğer hisse sahiplerinin onayı olmadan ortak arsa içerisine yapı inşa edemezsiniz. Ayrıca ortaklığın giderilmesi davası açılarak, siz istemeseniz de taşınmazın tamamı satışa çıkarılabilir.

8. Böyle bir alım yapılacaksa en güvenli yol ‘amaca özgüleme sözleşmesi’ yapmak olur. Bu sözleşme; ortaklığın giderilmesi davasını önler, satış halinde payınızı önce diğer hissedarlara sunmak zorunda olmazsınız ve ortaklar sizin alanınıza müdahale edemez. Böylece bireysel mülkiyet gibi kullanırsınız.

9. Kimi zaman fiyatlar da alıcıları hataya itebilir. Çok ucuz bir rakamla karşı karşıya kalırsanız mutlaka durumu sorgulayın. Bölgenin rayiç değerlerine bakabilir, kurumsal Emlak ofislerine danışabilir ya da ekspertiz raporu alabilirsiniz.

10. Gelelim satış şekline. Tarım arazilerinde hisseli satış mümkün değil. Noterde yapılsa dahi geçerli olmuyor. Miras olan tarım arazilerinde tüm hissedarlar ancak tek bir kişiye satış yapabilirler. İmarlı arsada ise satış vaadi sözleşmesi noterden yapılır. Satış ofisinde hazırlanan yazılı sözleşmeler yok hükmünde sayılır.