Kış ikliminin en sert geçtiği şehirlerden olan Sivas'ta, kış sonrası yün yorgan mesaisi başladı.
Yorgan ustaları, yün yorgana gösterilen talebin her sene daha fazla arttığını söyledi. Buna rağmen yorgan ustaları talebin çok olmasına rağmen mesleği devredeceği çırak bulma konusunda sıkıntı yaşıyor.
Merinos ve normal koyunların yünleriyle yapılan yorganlar 4-5 saatlik özenli çalışmanın ardından kullanıma hazır hale getiriliyor. Vatandaşlar yün yorganları elyaf yorganlara göre hem daha sıcak tutması hem de sağlık açısından daha fazla tercih ediliyor. Öte yandan yün yorganlar tek kişilik 400, çift kişilik 500 liradan satışa sunuluyor.
Yorgan Ustası Sinan Toprak, müşterilerini sağlık açısından yün yorgana yönlendiğini söyleyerek, "Sivas soğuk bir memleket olduğu için işlerimiz kışa doğru veya kıştan sonra daha yoğun oluyor. Çeyizlik ve ipek yorganlara talep azaldı. Gündelik dediğimiz yorganlar Sivas soğuk olduğundan dolayı yün olduğu için sıcak tutar. Sağlık bakımından yün çok iyidir. Şu an biz hakiki merinos yünü ve normal koyun yünü kullanıyoruz. Ama bazı müşterilerimiz gelip bizden elyaf istiyor. Elyafın hammaddesi naylon olduğundan dolayı biz tavsiye etmiyoruz. Hem sağlık bakımından hem de sıcak tuttuğundan dolayı müşterilerimizi yüne yönlendiriyoruz" dedi.
Yaz ayına girdiğimiz bugünlerde Sivaslı hanımlar yünlerini döktüler, yıkadılar ve kurutmaya başladılar. Daha sonra yorgancıya giderek gün alacak ve yorganlarının dikilmesini bekleyecekler. Düğünler ile birlikte geleneği devam ettiren Sivaslılar, çeyizler için siparişleri veriyorlar. Aynı zamanda sünnet düğünlerinin de vazgeçilmezi olan yorgan v yastık ikilisi için siparişler verilmeye başlandı.
Kış ayından önce ise Kasım ayında yorgancıların yoğun mesaisi başlar. Kış hazırlığıyla birlikte yün yorganlar ile soğuk kış günlerinin geçirilmesi hedeflenmektedir.
SİVAS’TA YORGANCILIK
Sivas yorgancılığı gerek iklim koşulları gerekse geleneksel alışkanlık nedeniyle azalarak da olsa devam ediyor. İl merkezinde 11 esnaf faaliyette. Yorgancı esnafı en çok iş yaptıkları dönem olarak Haziran-Kasım aylarını söylemektedirler. Yorgan yapımı özellikle yazın hem düğünlerin çok olduğu hem de gurbetçilerin memleketlerini ziyaret ettikleri dönemde artmaktadır. Artış miktarı geçmişle kıyaslanmayacak nitelikte azdır.
Günümüzde her bir yorgancı esnafı yılda 5-10 adet el yapımı (desenli) yorgan dikmektedir. Yorgan dikme süresi bir usta için; günlük 2-3 adet mitil yorgan, saten yorgan ise seçilen desenle alakalı olarak 2-3 gün veya daha uzun sürede yapılmaktadır. Geçmişte esnaf sayısının çok olmasına rağmen işleri yetiştiremediklerini ifade etmektedirler. El yapımı saten yorganlarda seçilen desene göre fiyat değişmekle birlikte günümüzde 400-500 TL arasında ücretlendirilmektedir. Mesleğin geçmişinde desenli yorganlar müşteri isteği yansıra dikilmiş olarak müşterisini beklerken günümüzde satılmama olasılığı nedeniyle sadece müşteri talebi olursa dikilmektedir. Orta Asya’dan başlayarak sürdürülen çeyiz geleneğinin günümüzde giderek azalmasına karşı bu ananenin devam etmesi sayesinde gelin giden kızına en azından birkaç adet el yapımı yorgan verme âdeti hala sürmektedir. Bazen bu yorgan hiç kullanılmadan evlenen kızın sandığında uzun yıllar saklı olarak muhafaza edilmiş olsa bile bu geleneği ısrarla sürdüren aileler varlığını korumaktadır. Sivas’ta zaman içerisinde yorgana verilen değer değişimine bakmak gerekir. Sivaslı hanımlar eskiden çeyiz yorganı için güne girerlerdi. Günümüzde ise böyle bir durum söz konusu değil.
Gülşah Akkaş Yaman