Sivas’ın Ulaş ilçesinde bulunan Mihrali Bey Konağı, 19. yüzyılda yaşamış ve Osmanlı Devleti için savaşmış bir halk kahramanının izlerini taşıyor. Mihrali Bey, Gürcistan’ın Borçalı bölgesinden gelerek Sivas’a yerleşmiş ve burada kendine özgü bir mimari tarzda bir konak yaptırmıştır. Konağı, Türk kültürü ve tarihi açısından önemli bir miras olarak kabul ediliyor.
Mihrali Bey, 1844 yılında Gürcistan’ın Tiflis vilayetinin Borçalı sancağına bağlı Darvas Köyü’nde doğdu. Karapapak-Terekeme Türklerinden olan Mihrali Bey, babasını 17 yaşındayken kaybetti. Babasının Müslüman mezarlığına gömülmesine izin vermeyen Rus yönetimine karşı çıkan Mihrali Bey, Rus askerlerini öldürerek kaçak duruma düştü. Osmanlı ve Rus toprakları arasında gidip gelerek birçok macera yaşadı.
1877 Osmanlı-Rus Harbi’nde Osmanlı Devleti için Çarlık Rusyası’na karşı savaşan Mihrali Bey, Gazi Ahmet Muhtar Paşa’nın sağ kolu oldu. Gösterdiği kahramanlıklar nedeniyle II. Abdülhamid tarafından Mecidiye Nişanı ile ödüllendirildi. Ailesini de Osmanlı topraklarına getiren Mihrali Bey, Sivas’ın Ulaş ilçesine bağlı Acıyurt Köyü’ne yerleşti. Burada zemin + 1 katlı olan Mihrali Bey Konağı’nı yaptırdı. Konağın doğu tarafına oğlu Rüştü Bey tarafından 1933 yılında bir konak daha inşa ettirdi.
Mihrali Bey Konağı, Türk evlerinin özelliklerini yansıtıyor. Zemin kat haremlik, depo ve kiler olarak kullanılırken, birinci kat ahşap ve kerpiç malzemeden yapılmış. Konağın zemin kat temeli 1 m yüksekliğe kadar kesme taştan, kalan kısmı moloz taştan oluşuyor. Konağın içinde Mihrali Bey’in kullandığı silahlar, kıyafetler, eşyalar ve fotoğraflar sergileniyor. Konağın ahşap tavan işçiliği ve ahşap boyaması da dikkat çekiyor.
Mihrali Bey, Sivas’ta 40. Hamidiye Süvari Alayı’nı kurdu. Yemen’de isyan baş gösterince kardeşi ile birlikte Yemen’e görevlendirildi. 1905 yılında Yemen’de hastalanarak vefat etti. Halk arasında onun için söylenen “İndi m’ola Mihrali Bey Yemene” türküsü, onun kahramanlığını ve özlemini dile getiriyor.
Mihrali Bey Konağı, 1995 yılına kadar içinde insanların yaşadığı bir yerdi. Sahiplerinin İstanbul’a yerleşmesi sonucu kaderine terk edilen konağın restorasyonu 2004-2006 yılları arasında yapıldı. Konağın restorasyonu için kültür ve Turizm Bakanlığı, Sivas Valiliği, Ulaş Kaymakamlığı, Tarihi Kentler Birliği ve Mihrali Bey’in torunları işbirliği yaptı. Restorasyon sonrası konağın bir bölümü müze, bir bölümü de misafirhane olarak hizmet vermeye başladı.
Mihrali Bey Konağı, Sivas’ın kültür ve turizm değerlerinden biri olarak ziyaretçilerini bekliyor. Konağı ziyaret ederek Mihrali Bey’in hayatını, kahramanlıklarını ve mirasını yakından tanımak mümkün. Konağın bulunduğu Acıyurt Köyü, aynı zamanda doğal güzellikleri, tarihi camisi, hamamı ve çeşmesi ile de görülmeye değer bir yer
Musa Demir
