Sivas, Osmanlı Devleti’nin 1867 yılında kabul ettiği Teşkil-i Vilâyet Nizamnâmesi ile kurulan vilayetlerden biridir. Sivas Vilayeti, Anadolu’nun kuzeydoğusunda yer alır ve Rum Eyaleti’nin yerini almıştır. Sivas Vilayeti’nin sınırları zaman içinde değişmiş, farklı sancaklara bölünmüştür. Sivas Vilayeti’nin bağlı olduğu birimler şunlardır:
Sivas Sancağı: Sivas Vilayeti’nin merkezi olan sancaktır. Sivas şehri, tarihi ve kültürel öneme sahip bir yerleşim merkezidir. Sivas Sancağı, 1909 yılında 14 kaza ve 48 nahiyeye ayrılmıştır. Sivas Sancağı’nın nüfusu 1914 yılında 1.153.443 kişidir.
Amasya Sancağı: Sivas Vilayeti’nin batısında yer alan sancaktır. Amasya şehri, Osmanlı Devleti’nin kuruluş döneminde önemli bir rol oynamıştır. Amasya Sancağı, 1909 yılında 8 kaza ve 28 nahiyeye ayrılmıştır. Amasya Sancağı’nın nüfusu 1914 yılında 249.481 kişidir.
Karahisar-ı Şarki Sancağı: Sivas Vilayeti’nin doğusunda yer alan sancaktır. Karahisar-ı Şarki şehri, Selçuklu Devleti’nin önemli bir kale ve ticaret merkezidir. Karahisar-ı Şarki Sancağı, 1909 yılında 4 kaza ve 12 nahiyeye ayrılmıştır. Karahisar-ı Şarki Sancağı’nın nüfusu 1914 yılında 59.324 kişidir
Tokat Sancağı: Sivas Vilayeti’nin kuzeybatısında yer alan sancaktır. Tokat şehri, Anadolu Selçuklu Devleti’nin başkenti olmuş, daha sonra Osmanlı Devleti’nin önemli bir eyaleti haline gelmiştir. Tokat Sancağı, 1880 yılında Sivas Vilayeti’ne bağlanmıştır. Tokat Sancağı, 1909 yılında 6 kaza ve 18 nahiyeye ayrılmıştır. Tokat Sancağı’nın nüfusu 1914 yılında 281.768 kişidir.
Sivas Vilayeti, 1867-1869 yılları arasında Canik Sancağı’na da sahip olmuştur. Canik Sancağı, Karadeniz Bölgesi’nde yer alan bir sancaktır. Canik Sancağı, 1869 yılında Sivas Vilayeti’nden ayrılarak Trabzon Vilayeti’ne bağlanmıştır. Canik Sancağı, 1909 yılında 5 kaza ve 15 nahiyeye ayrılmıştır. Canik Sancağı’nın nüfusu 1914 yılında 184.057 kişidir. Sivas Vilayeti, 1919 yılında Milli Mücadele’nin başladığı yerlerden biri olmuş, Sivas Kongresi’ne ev sahipliği yapmıştır. Sivas Vilayeti, 1922 yılında Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasıyla birlikte il haline gelmiştir. Sivas Vilayeti, Türkiye’nin tarihi, kültürel ve siyasi açıdan zengin bir vilayetidir.
Musa Demir
