Sivas! Hititlerden Cumhuriyete Tarihi Yolculuk  

Sivas, Anadolu’nun en eski ve önemli şehirlerinden biridir. Tarihi ve doğal güzellikleri ile dört mevsim turistleri kendine çeken bu kadim şehir, Hititlerden Romalılara, Selçuklulardan Osmanlılara kadar pek çok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Sivas’ın tarihi yolları, tacir, rahip ve komutanların ayak izlerini taşır. Bu yazıda, Sivas’ın tarihi coğrafyasını ve kültürel mirasını tanıtmaya çalışacağız. 

Sivas’ın ilk yerleşim dönemi Cilalı Taş Devri’ne (M.Ö. 8000-5500) uzanmaktadır. Kazı ve araştırmalarda ele geçen buluntular, yöredeki ilk uygarlığın Hititler olduğunu göstermektedir. M.Ö. 2000 yılı başlarında Hitit sınırları içinde yer alan Sivas’ın güney kesimi Geç Hitit devletleri döneminde Tilgarimmu adıyla anılmaya başlamıştır. Sivas merkez Tatlıcak köyü ile Uzuntepe köyündeki höyükler, Divriği ilçesine bağlı Maltepe köyünde bulunan höyük ve Gürün ilçesi sınırlarındaki Şuğul vadisindeki Hititçe yazılar başlıca Hitit yerleşim alanlarıdır. 

Hititlerden sonra Sivas, sırasıyla Kimmer, İskit, Med, Pers, Makedon, Roma, Part, Sasani, Bizans, Selçuklu, Moğol, İlhanlı, Eretna, Kadı Burhanettin, Akkoyunlu, Safevi ve Osmanlı egemenliğine girmiştir. Bu farklı kültürlerin izleri Sivas’ta halen görülebilmektedir. Özellikle Selçuklu dönemi Sivas için altın çağ olarak nitelendirilebilir. Ticaret yolları üzerinde olduğu için Selçuklu Hanedanı döneminde tüccarların ziyaret ettiği bir merkez haline gelen Sivas’ta 13. yüzyıla ait Gök Medrese, Çifte Minareli Medrese ve Mavi Medrese gibi önemli eserler inşa edilmiştir. Ayrıca UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alan ve 12. yüzyılda inşa edilen Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası da İslam sanatının en önemli örneklerinden biri olarak kabul edilmektedir. 

Sivas’ın tarihi yolları sadece ticaret için değil, aynı zamanda din ve siyaset için de önemli bir rol oynamıştır. Sivas’ta Hristiyanlık ve İslamiyet’in yanında Maniheizm, Zerdüştlük ve Yezidilik gibi inançlar da yaygın olmuştur. Sivas’ta yaşayan pek çok din adamı ve bilgin de eserlerini bu şehirde vermiştir. Bunlardan bazıları şunlardır: Mevlana Celaleddin Rumi, Hacı Bektaş-ı Veli, Yunus Emre, Ahi Evran, Şems-i Tebrizi, Sadreddin Konevi ve Şeyh Edebali. Sivas aynı zamanda Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunda da önemli bir rol oynamıştır. 4 Eylül 1919’da toplanan Sivas Kongresi ile Mustafa Kemal Atatürk liderliğindeki milli mücadele hareketi resmiyet kazanmıştır. 

Sivas bugün hem tarihi hem de doğal güzellikleri ile zengin bir şehirdir. Yaylaları, dağları ve gölleri ile doğa severlerin gözdesi olan Sivas’ta termal turizm de gelişmektedir. Sıcak Çermik Kaplıcası, özel sektör yatırımları ve belediye tarafından inşa edilen sosyal donatılar sayesinde tatilciler için cazibe merkezi haline gelmiştir. Sivas’a özgü lezzetler arasında Sivas köftesi, mıhlaması, Divriği pilavı, Pezik turşusu, katmeri, keşkeği, madımak yemeği gibi yöresel tatları vardır. 21 coğrafi işaretli ürünü bulunan Sivas’ın halı dokumacılığı da ruhunu yansıtmaktadır. 

Sivas, Anadolu’nun en eski ve önemli şehirlerinden biri olarak tarihi ve kültürel mirasını korumaya ve geliştirmeye devam etmektedir. Bu yazıda Sivas’ın tarihi coğrafyasını ve kültürel mirasını tanıtmaya çalıştık. Umarız siz de bu kadim şehri ziyaret eder ve kendinizi tarihin akışında hissedersiniz.