Sivas’ın Divriği ilçesine bağlı Çobandurağı (Kurtlarlı) köyünün romanı yazıldı, ardından Sarıkamış faciasını konu alan “Eve Dönüş-1915” filmi çekildi, şimdi ise bugün harabeye dönmüş 33 konağı eski ihtişamına kavuşturacak bir projeyle gündemde.
Konu hakkında gazetemize açıklamada bulunan Çobandurağı Köyü Kültür ve Yardımlaşma Derneği Başkanı Cengiz Çalış, “Osmanlı hazinesinin önde gelen memurları bu köyden İstanbul’a göçmüş. Kazançlarıyla köylerinde güzel, büyük ölçekli konaklar inşa etmişler. Örneğin 16 odalı, 3 katlı konak yapmışlar.
Odaların çoğunda ocak var. Tuvalet evlerin içinde, tuvalet taşları tek parça mermerden oyulmuş. Şehirdeki, saraylardaki ileri gelen insanların konaklarında bulunan düzenlemeler bu köy konaklarında mevcut. Üstlerinde kitabeleri varmış, çalınmış. 200 yıllık konaklar var, köyün tarihi daha eski.” dedi.
Harabeye dönmüş köyü ve konakları eski ihtişamına kavuşturabilmek için Bahçeşehir Üniversitesi Mimarlık Fakültesi’nden 4’ü akademisyen 17 kişilik ekip, Çevre ve Kültür Değerlerini Koruma, Tanıtma Vakfı’nın (ÇEKÜL) desteğiyle köydeki konakların envanter ve rölövelerini çıkardı, şimdi sıra kaynak bulup köyü ayağa kaldırmak ve yeniden yaşanabilir kılmakta olduğunu ifade eden Cengiz Çalış, “Köydeki konakların büyük kısmı yıkıntı halinde.
En iyi durumda olanı 1868 tarihli Balcı Konağı. İstanbul eski Emniyet Müdürü Şükrü Balcı ve Boğaziçi Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Metin Balcı’nın ailesine ait olan konağın ilk katı taş, üstü ahşap arası kerpiç dolgu. Bununla birlikte; İbrahim-İsmail Yalçın evi, İsmail Toprak evi, Mehmet Doğan evi, Hatun Yalçın evi, Halil İbrahim Balcı evi, köy okulu, Durdular evi, Hatice Ateş evi, Ali Kazım Çalış evi, Ali Keçeci evi, Hüseyin-İbrahim Keçeci evi, Gazi Ali Kaman evi, Hüseyin Karabacak evi, Hüseyin Ferdi Karabacak evi ve Zeynel Çimen evi Korunması gerekli kültür varlıklarının listesi olarak ÇEKÜL kararında yer almıştır.
Çobandurağı köyündeki konakların çoğu Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından II.Grup olarak tescilli. Ayrıca alan Kentsel Sit ve 1.Derece Arkeolojik Sit Alanı olarak belirlenmiştir.” Şeklinde konuştu.
ÖNEMLİ BİR TURİZM ALANI
Çobandurağı’nın romanının yazıldığını, ardından Sarıkamış faciasını konu alan “Eve Dönüş-1915” filmi çekildiğini, köylerinin bölge sınırlarını aşan şöhreti yakaladığını ifade eden Çalış, “Önemli bir turizm lokasyonu oluşturulabilir.
Anayasa’nın Tarih Kültür ve Tabiat Varlıkları’nın Korunması başlıklı 63.Maddesi: “Devlet, tarih, kültür ve tabiat varlıklarının ve değerlerinin korunmasını sağlar, bu amaçla destekleyici ve teşvik edici tedbirler alır.” demektedir.
Divriği için son derece önem arzeden ve sivil mimarimizin en güzel örneklerinin toplu halde bulunduğu köyümüzü, devletimizin de desteğiyle günümüze ve ülkemize kazandırabilmemiz için destek ve yardımlara ihtiyacımız var.
Bu çağrı, son günlerde gereken yerler ulaşmış gibi gözüküyor. Özellikle Sivas Valiliği, Özel İdare ve Sivas Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü konuyu ilgi alanlarına ve gündemlerine almış görünüyor. Yapılagelmekte olan çalışmaların sonuç vermesi halinde hem tarih ve kültür mirasının günümüze kazandırılması hem de turizm adına önemli bir kazanım sağlanması mümkün olacaktır. Ümitle ve güvenle bekliyoruz.” ifadelerini kullandı.
Hatice Kurt