Sigara ve diğer tütün ürünleri, doğadaki tüm canlıları etkileyebilen, ölümcül sonuçlara neden olabilen büyük bir halk sağlığı sorunudur. İnsan sağlığının diğer canlıların ekolojik dengesi ile oldukça ilişkili olduğunu ciddi kayıplarla öğrendiğimiz çağımızda, sağlığın tanımı da yeniden ele alınmış, sürdürülebilir olabilmesi için gezegenimizin sağlıklı olması gerektiği gündeme gelmiş ve ‘tek sağlık’ kavramı ön plana çıktı. Sağlık sorununda baş aktör ise sigara denilebiliyor.
Konu hakkında gazetemize açıklamada bulunan Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Uygulama ve Araştırma Hastanesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Sanem Nemmezi Karaca, “E- sigaraların bataryaları, likit kartuşlar, sigara izmaritleri, plastik-ambalaj atıkları sularımızı, denizlerimizi ve toprağımızı kirletmekte, karbon ayak izini artırmakta, pek çok canlının yaşamını tehdit ederek doğanın ekolojik dengesinin bozulmasına neden olmaktadır.
Ayrıca insan vücudundaki mikroorganizmaların dengesini de etkilemekte; faydalı canlıların azalmasına ve zararlı olanların çoğalmasına yol açmaktadır.” dedi.
Bilimsel kanıtlarIN insan sağlığına zararlı etkilerin sadece sigara içen bireylerle sınırlı kalmadığını, aynı kapalı alandaki içmeyen kişilerde de görüldüğünü açıkça gösterdiğini ifade ederek sözlerine devam eden Doç. Dr. Sanem Nemmezi Karaca, “Bu zarar ‘ikinci el duman maruziyeti’ olarak tanımlanmakta ve nikotin içeren bileşiklerin yanması sonucu açığa çıkan dumanının solunması ile meydana gelmektedir.
Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre her yıl 8 milyondan fazla insan tütün kullanımı nedeniyle hayatını kaybetmektedir. Asıl çarpıcı olan bu ölümlerin 1.2 milyonunun sigara içmeyen kişilerde, pasif maruziyet sonucunda gelişmesidir. Dünyadaki çocuk nüfusunun neredeyse yarısı tütün dumanından kirlenen havayı solumaktadır ve her yıl 65.000 çocuk pasif içicilikle bağlantılı hastalıklar nedeniyle yaşamını yitirmektedir.” şeklinde konuştu.
‘Üçüncü el duman maruziyeti’ ise nispeten daha yeni bir kavram olduğunu, sigara içildikten sonra çevresel tütün dumanında bulunan partiküllerin mobilya, giysi, oyuncaklar, duvar, parke, perde gibi yüzeylerce emilmesi ve ardından bu yüzeylerdeki bazı bileşiklerle reaksiyona girmesini ifade ettiğini söyleyen Karaca, “Burada maruziyet solunum sistemi dışında yutma (sindirim) ve hatta cilt üzerinden kalıntıların emilimi ile de olabilir. Dolayısıyla bu maruziyet tipinin, belirtilen yüzeyler ile yakın temasları nedeniyle özellikle çocuk ve evcil hayvanlarda sağlık riski oluşturduğuna dair kanıtlar gün geçtikçe artmaktadır. Yürütülen çalışmalarda, zararlı kimyasallara maruziyet riskinin, ikinci el dumandakinden de daha yüksek konsantrasyonlarda olduğu gösterilmiştir. Kapalı alanlarda yalnızca bir gün bile sigara içilmesinin, insanları günlerce hatta aylarca tütün toksinlerine maruz bıraktığı bildirilmiştir. Kısaca bu yazıda da bahsedildiği üzere tütün ve tütün ürünlerine yönelik sorunlar çok boyutludur ve pek çok disiplini etkilemektedir. Çözüm de ancak disiplinler arası iş birliği ile mümkün olabilir. Ortaya çıkan risklerin önlenebilir olması nedeniyle hem birey hem toplum sağlığı ile ilgilenen tüm profesyonellerin ve politika geliştirenlerin dikkatini çekmektedir. Bugün dünyanın pek çok ülkesinde halka açık alanlarda dahi sigara içme yasağı uygulanmaktadır. Ancak yasaklar yetersiz kalabilmektedir. Oysa sigarayı bırakmanın kişisel, toplumsal, hukuki, ahlaki, vicdani pek çok boyutu vardır.” dedi.
Yarınlarımıza daha güzel bir gelecek için gelin hep birlikte bizler elimizden geleni yapalım. Dumansız hava sahasına katkı sağlayalım. El ele yaşamı değil sigarayı söndürelim.
Tufan Özyaşın
CANLILARA TEHDİT!
Konu hakkında gazetemize açıklamada bulunan Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Uygulama ve Araştırma Hastanesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Sanem Nemmezi Karaca, “E- sigaraların bataryaları, likit kartuşlar, sigara izmaritleri, plastik-ambalaj atıkları sularımızı, denizlerimizi ve toprağımızı kirletmekte, karbon ayak izini artırmakta, pek çok canlının yaşamını tehdit ederek doğanın ekolojik dengesinin bozulmasına neden olmaktadır.
Ayrıca insan vücudundaki mikroorganizmaların dengesini de etkilemekte; faydalı canlıların azalmasına ve zararlı olanların çoğalmasına yol açmaktadır.” dedi.
İKİNCİ EL DUMAN MARUZİYETİ
Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre her yıl 8 milyondan fazla insan tütün kullanımı nedeniyle hayatını kaybetmektedir. Asıl çarpıcı olan bu ölümlerin 1.2 milyonunun sigara içmeyen kişilerde, pasif maruziyet sonucunda gelişmesidir. Dünyadaki çocuk nüfusunun neredeyse yarısı tütün dumanından kirlenen havayı solumaktadır ve her yıl 65.000 çocuk pasif içicilikle bağlantılı hastalıklar nedeniyle yaşamını yitirmektedir.” şeklinde konuştu.
YENİ KAVRAM AMA!
‘Üçüncü el duman maruziyeti’ ise nispeten daha yeni bir kavram olduğunu, sigara içildikten sonra çevresel tütün dumanında bulunan partiküllerin mobilya, giysi, oyuncaklar, duvar, parke, perde gibi yüzeylerce emilmesi ve ardından bu yüzeylerdeki bazı bileşiklerle reaksiyona girmesini ifade ettiğini söyleyen Karaca, “Burada maruziyet solunum sistemi dışında yutma (sindirim) ve hatta cilt üzerinden kalıntıların emilimi ile de olabilir. Dolayısıyla bu maruziyet tipinin, belirtilen yüzeyler ile yakın temasları nedeniyle özellikle çocuk ve evcil hayvanlarda sağlık riski oluşturduğuna dair kanıtlar gün geçtikçe artmaktadır. Yürütülen çalışmalarda, zararlı kimyasallara maruziyet riskinin, ikinci el dumandakinden de daha yüksek konsantrasyonlarda olduğu gösterilmiştir. Kapalı alanlarda yalnızca bir gün bile sigara içilmesinin, insanları günlerce hatta aylarca tütün toksinlerine maruz bıraktığı bildirilmiştir. Kısaca bu yazıda da bahsedildiği üzere tütün ve tütün ürünlerine yönelik sorunlar çok boyutludur ve pek çok disiplini etkilemektedir. Çözüm de ancak disiplinler arası iş birliği ile mümkün olabilir. Ortaya çıkan risklerin önlenebilir olması nedeniyle hem birey hem toplum sağlığı ile ilgilenen tüm profesyonellerin ve politika geliştirenlerin dikkatini çekmektedir. Bugün dünyanın pek çok ülkesinde halka açık alanlarda dahi sigara içme yasağı uygulanmaktadır. Ancak yasaklar yetersiz kalabilmektedir. Oysa sigarayı bırakmanın kişisel, toplumsal, hukuki, ahlaki, vicdani pek çok boyutu vardır.” dedi.
Yarınlarımıza daha güzel bir gelecek için gelin hep birlikte bizler elimizden geleni yapalım. Dumansız hava sahasına katkı sağlayalım. El ele yaşamı değil sigarayı söndürelim.
Tufan Özyaşın
