Psikolojik Danışman ve Rehber Öğretmeni Akif Karakaş, ergenlik dönemine giren çocukların, etrafına ve ebeveynlerine karşı zaman içinde öfkelerini kontrol etmekte zorlanabildiğini belirterek, "Bu durumun getirdiği kontrolsüzlük, ani öfke patlamalarına neden olabilen ve çocuğun kendisine ve çevresine zarar verebilen davranışlar şeklinde de sonuçlanabilir. Özellikle bu dönemde ebeveynler çocuklarına karşı oldukça sabırlı, anlayışlı ve bilinçli olmalı, öfkeli davranışlar karşında durumu kontrol altında tutmalıdır." dedi.
Evet, öfke de bir duygudur fakat ikincil bir duygudur. Kıskançlık, değersiz hissetme, reddedilme, onaylanmama, haksızlığa uğrama gibi durumlarda bu duyguları ifade edebilmek daha zordur. Bu duygular öfkenin tetikleyicisi olduğu bilinmelidir. Önemli olan öfkenin altında yatan bu nedenleri bulmaktır.
* Ergeni en az öfkelendiren ve en çok öfkelendiren durumların neler olduğunu tespit edin. Öfkesini tetikleyen işlevsiz düşünceleri fark etmesine yardımcı olun. Varsayım ve niyet okumaların her zaman gerçekle örtüşmeyeceğini bunun yerine karşısındaki kişilere sorular sorarak net bir bilgiye ulaşabileceğine söyleyin.
* Zarar verici olumsuz düşüncelerinin yerine kendisine güç veren olumlu düşüncelerini sıklığını çoğaltmasını vurgulayın. Hatta kendisini güçlü hissettirecek olumlu özelliklerini listelemesini isteyin.
* Öfkelendiğinde yapabileceği alternatif davranışlar konuşulmalıdır. Kızgınlık ve öfkesini başkasına yansıtmak ve kendine zarar vermek yerine neler yapılabilir sorulmalıdır. Ortamdan ve kişiden uzaklaşma, içinden sayma, tepkilerini geciktirme, nefes egzersizleri, başka konudan konuşma, yürüyüş yapma, müzik dinleme, başka şey ile meşgul olma gibi.
* Kendini kontrol etme becerisini geliştirmek için dur, düşün, sonra harekete geç adımlarını anlatılmalıdır.
* Canlandırmalar yapılarak öfke anının nasıl yönetileceğine, öfkenin kontrol edilemediğinde nasıl sonuçlar doğuracağına dair oyunlar kurgulanmalıdır.
* Öfke ile güçlü olmak arasında ki farkı anlamasını sağlayın .”Kontrolsüz güç, güç değildir. ”Öfkenin kişiyi güçlü kılmayacağını, kontrolsüz güç gösterileri haksızlık yaratacağını vurgulayın.
* Büyük öfke anında sakinleşmesi için kendisine okulda ve evde güvenli bir alan seçmesini ve öfke anında bu alanda sakinleşene kadar beklemesini söyleyin. Görünürde basit gibi gelen bazı davranışların altında derin izler olabilir. Bize düşen ise çocuklarımızı yetiştirirken onları her yönüyle tanımak, anlamak ve hayat yolculuklarında rehber olabilmektir." Gülşah Akkaş Yaman
Eleştiri ve reddedilmeye karşısında ergenlerin aşırı tepkileri olabilir
Psikolojik Danışman ve Rehber Öğretmeni Akif Karakaş, konu hakkında yaptığı açıklamada şunları ifade etti: "Öfke patlaması bir durum karşısında aşırı tepki gösterme davranışıdır ve ergenlik döneminin normal sayılabilecek davranışları arasında söylenebilir. Bu dönemde, öfkeyi güç gösterme, var olduğunu ispatlama çabası olarak düşünülebilir. Eleştiri ve reddedilmeye karşı aşırı tepki, kendi sorumluluğunu kabul etmeyerek başkalarını suçlama davranışları sıklıkla gözlemlenir.İlk olarak öfke duygusunu onlara tanıtmalıyız
Öfke kontrolü nasıl sağlanabilir?
* Öfke günlüğü ve öfke barometresi tutmasını isteyin. Burada gün içinde sinirlendiği durumlar ile ilgili düşüncelerini ve davranışlarını yazması ve onu en çok kızdıran durumlar için bir değer vermesini isteyin. Bu durumlar için 1-10 arası bir değer vermesini isteyin.* Ergeni en az öfkelendiren ve en çok öfkelendiren durumların neler olduğunu tespit edin. Öfkesini tetikleyen işlevsiz düşünceleri fark etmesine yardımcı olun. Varsayım ve niyet okumaların her zaman gerçekle örtüşmeyeceğini bunun yerine karşısındaki kişilere sorular sorarak net bir bilgiye ulaşabileceğine söyleyin.
* Zarar verici olumsuz düşüncelerinin yerine kendisine güç veren olumlu düşüncelerini sıklığını çoğaltmasını vurgulayın. Hatta kendisini güçlü hissettirecek olumlu özelliklerini listelemesini isteyin.
* Öfkelendiğinde yapabileceği alternatif davranışlar konuşulmalıdır. Kızgınlık ve öfkesini başkasına yansıtmak ve kendine zarar vermek yerine neler yapılabilir sorulmalıdır. Ortamdan ve kişiden uzaklaşma, içinden sayma, tepkilerini geciktirme, nefes egzersizleri, başka konudan konuşma, yürüyüş yapma, müzik dinleme, başka şey ile meşgul olma gibi.
* Kendini kontrol etme becerisini geliştirmek için dur, düşün, sonra harekete geç adımlarını anlatılmalıdır.
* Canlandırmalar yapılarak öfke anının nasıl yönetileceğine, öfkenin kontrol edilemediğinde nasıl sonuçlar doğuracağına dair oyunlar kurgulanmalıdır.
* Öfke ile güçlü olmak arasında ki farkı anlamasını sağlayın .”Kontrolsüz güç, güç değildir. ”Öfkenin kişiyi güçlü kılmayacağını, kontrolsüz güç gösterileri haksızlık yaratacağını vurgulayın.
* Büyük öfke anında sakinleşmesi için kendisine okulda ve evde güvenli bir alan seçmesini ve öfke anında bu alanda sakinleşene kadar beklemesini söyleyin. Görünürde basit gibi gelen bazı davranışların altında derin izler olabilir. Bize düşen ise çocuklarımızı yetiştirirken onları her yönüyle tanımak, anlamak ve hayat yolculuklarında rehber olabilmektir." Gülşah Akkaş Yaman
