Dünya ve Türkiye’de 10 Eylül Günü Neler Yaşandı? İşte Merak Edenler İçin Tarihte Bugün 10 Eylül
Tarihte Bugün 10 Eylül
- MÖ 210 - İlk Çin imparatoru ve Çin Hanedanlığı’nın kurucusu olan Çin Şi Huang öldü. Bu imparator, Çin Seddi’nin inşasını başlatmış ve ünlü Terrakota Ordusu’nu yaptırmıştı.
- 1509 - Osmanlı İmparatorluğu’nun başkenti İstanbul’da “Küçük Kıyamet” olarak adlandırılan 7.2 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi . Depremde binlerce kişi hayatını kaybetti ve 6 metre boyunda tsunami oluştu. Deprem sonrasında şehirde yangınlar, yağma ve salgın hastalıklar çıktı.
- 1515 - Diyarbakır Kuşatması gerçekleşti. Diyarbakır, Osmanlı egemenliğine girdi . Bu kuşatma, Yavuz Sultan Selim’in Safevilerle mücadelesinin bir parçasıydı.
- 1623 - IV. Murat tahta çıktı . Bu padişah, Revan (Erivan) ve Bağdat’ı fethetmiş, İran ve Avusturya ile savaşmış, içki ve tütün yasağı getirmiş ve isyanları bastırmıştır.
- 1756 - Rusya’da ilk tiyatro kuruldu . Bu tiyatro, Sankt-Peterburg’da Aleksandr Sumarokov tarafından kurulan Rusya Devlet Tiyatrosu idi.
- 1855 - Osmanlı İmparatorluğu’nda ilk telgraf haberleşmesi başladı . Telgraf hattı, Edirne ile İstanbul arasında kuruldu.
- 1875 - Ruslar, Kokand’ı işgal etti . Kokand, Orta Asya’da 18. yüzyılın sonunda kurulan bir hanlıktı. Ruslar, bu hanlığı Büyük Oyun adı verilen bölgesel rekabet kapsamında ele geçirdiler.
- 1882 - Almanya’da ilk Antisemitizm konferansı açıldı . Bu konferans, Yahudi karşıtı duyguların arttığı bir dönemde düzenlendi ve Yahudilerin Alman toplumundan dışlanmasını savundu.
- 1894 - Londra’da sarhoş halde trafiğe çıkan bir otomobil sürücüsüne trafik cezası kesildi . Bu olay, otomobil kullanımının yaygınlaştığı bir dönemde gerçekleşti ve trafik kurallarının önemini vurguladı.
- 1918 - İngiliz savaş muhabiri Charles Repington, o sırada sürmekte olan savaşı ilk kez “I. Dünya Savaşı” olarak nitelendirdi . Bu terim, daha önce “Büyük Savaş” veya “Avrupa Savaşı” olarak adlandırılan savaşı küresel bir çatışma olarak tanımladı.
- 1919 - St. Germain Antlaşması’yla Avusturya-Macaristan İmparatorluğu parçalanarak, toprakları üzerinde Çekoslovakya, Yugoslavya ve Macaristan Devletleri kuruldu . Bu antlaşma, I. Dünya Savaşı’nın sona ermesinin ardından imzalanan barış antlaşmalarından biriydi.
- 1920 - Türkiye Komünist Partisi (TKP), Bakü’de kuruldu . Bu parti, Türkiye’deki ilk komünist parti olma özelliğini taşıyordu. Parti, Mustafa Suphi ve arkadaşlarının öldürülmesiyle büyük bir darbe aldı.
- 1934 - Sovyetler Birliği, Milletler Cemiyeti’ne kabul edildi . Bu karar, Sovyetler Birliği’nin uluslararası alanda tanınmasını sağladı ve II. Dünya Savaşı öncesindeki diplomatik ilişkileri etkiledi.
- 1935 - Rusya’da paraşütçülük eğitimi gören Abdurrahman Türkkuşu, Türkiye topraklarında ilk paraşüt atlayışını gerçekleştirdi. Bu atlayış, Türkiye Serbest Paraşütçüler Günü olarak kutlanmaktadır.
- 1939 - Kanada, Almanya’ya savaş ilan etti . Bu ilan, Kanada’nın II. Dünya Savaşı’na katılmasını resmileştirdi ve Kanada’nın bağımsız dış politika izleme yeteneğini gösterdi.
- 1942 - II. Dünya Savaşı: Birleşik Krallık Kraliyet Hava Kuvvetleri, Almanya’nın Düsseldorf şehrine 100 bin bomba attı . Bu saldırı, Almanya’nın sanayi merkezlerine yönelik stratejik bombardıman kampanyasının bir parçasıydı.
- 1943 - Alman askerleri, Roma’yı işgal etti . Bu işgal, İtalya’nın Müttefiklere teslim olmasının ardından gerçekleşti ve İtalya’da direniş hareketinin başlamasına neden oldu.
- 1960 - Ham petrol fiyatlarındaki düşüşü durdurmak gayesiyle Venezuela’nın teklifiyle, Bağdat’ta Venezuela, İran, Irak, Suudi Arabistan ve Kuveyt’in katılımıyla başlayan kongre sonucunda, 14 Eylül 1960’ta OPEC kuruldu. OPEC, Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü anlamına gelir ve petrol üretimi ve fiyatları üzerinde etkili bir rol oynar.
- 1971 - Boğaziçi Üniversitesi kuruldu . Bu üniversite, Robert Kolej’in devamı niteliğinde bir devlet üniversitesidir ve Türkiye’nin en prestijli eğitim kurumlarından biridir.
- 1974 - Gine-Bissau’nun bağımsızlık ilanı, Portekiz tarafından tanındı . Gine-Bissau, Afrika’daki Portekiz sömürgelerinden biriydi ve bağımsızlığı için uzun yıllar savaştı.
- 1974 - Haliç Köprüsü’nün açılışı gerçekleşti. Bu köprü, Haliç’in iki yakasını birbirine bağlayan ilk köprüdür ve İstanbul trafiğine rahatlık sağlamıştır.
- 1981 - Pablo Picasso’nun Guernica tablosu, 40 yıl sonra ABD’den İspanya’ya döndü . Bu tablo, İspanya İç Savaşı sırasında Alman hava kuvvetleri tarafından bombalanan Guernica kasabasının dramını anlatır ve savaş karşıtı bir simge olarak kabul edilir.
- 1984 - Türkiye’de ilk kez organ nakli yapıldı. Bu nakil, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde Prof. Dr. Mehmet Haberal tarafından gerçekleştirildi.
- 1986 - Güney Afrika’da ırkçı rejime karşı mücadele eden siyahi liderlerden Steve Biko, polis tarafından öldürüldü.
- 1987 - Türkiye’de ilk kez bir kadın vali atandı. Lale Aytaman, Muğla Valisi oldu.
- 1988 - Seul Olimpiyatları başladı. Türkiye, bu olimpiyatlarda altın madalya kazanamadı.
- 1989 - Macaristan, Avusturya sınırındaki demir perdeyi kaldırdı. Bu olay, Doğu Bloku’nun çöküşünün başlangıcı olarak kabul edilir.
- 1990 - Nelson Mandela, Güney Afrika Devlet Başkanı Frederik Willem de Klerk ile görüştü. Bu görüşme, Güney Afrika’da ırkçılığın sona ermesi için atılan önemli bir adımdı.
- 1991 - Tacikistan, Sovyetler Birliği’nden bağımsızlığını ilan etti.
- 1992 - Türkiye, Bosna-Hersek’i tanıyan ilk ülke oldu.
- 1993 - İsrail Başbakanı Yitzhak Rabin ve Filistin Kurtuluş Örgütü lideri Yaser Arafat, Beyaz Saray’da el sıkıştı. Bu el sıkışma, Oslo Barış Süreci’nin bir sembolü oldu.
- 1994 - ABD Başkanı Bill Clinton ve Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin, nükleer silahların azaltılması konusunda anlaştılar.
- 1995 - Türkiye Güzeli Yeşim Palandüz, Dünya Güzeli seçildi.
- 1996 - ABD’li rapçi Tupac Shakur, Las Vegas’ta silahlı saldırıya uğradı ve altı gün sonra hayatını kaybetti.
- 1997 - Hong Kong, Çin’in egemenliğine geçti.
- 1998 - Google arama motoru kuruldu.
- 1999 - İstanbul’da son 80 yılın en yüksek yağışı yaşandı. Su taşkınları nedeniyle çok sayıda insan yaşamını yitirdi, büyük çapta maddi hasar oluştu.
- 2000 - Sidney Olimpiyatları başladı. Türkiye, bu olimpiyatlarda altın madalya kazanan ilk kadın sporcu olan halterci Nurcan Taylan’ın da aralarında bulunduğu üç altın madalya elde etti.
- 2001 - ABD’nin New York ve Washington şehirlerinde terör saldırısı gerçekleşti. Dört uçağın kaçırılmasıyla düzenlenen saldırılarda Dünya Ticaret Merkezi ve Pentagon’a çarpan uçaklar büyük yıkım ve can kaybına neden oldu. Bu saldırılardan sonra ABD, Afganistan’a savaş ilan etti.
- 2002 - İsviçre’de yapılan referandumda kadınların oy hakkına sahip olması kabul edildi.
- 2003 - İsveç’te yapılan referandumda Avro’ya geçiş reddedildi.
- 2004 - Rusya’nın Beslan kentindeki bir okula düzenlenen rehine eylemi kanlı bir şekilde sona erdi. Eylemde 334 kişi hayatını kaybetti, 700’den fazla kişi yaralandı.
- 2005 - Türkiye’de ilk kez bir kadın başbakan yardımcısı atandı. Mehmet Ali Şahin’in yerine gelen Abdüllatif Şener, bu görevi üstlendi.
- 2006 - İsveç’te yapılan genel seçimlerde Muhafazakâr Parti liderliğindeki dört partili koalisyon iktidara geldi.
- 2007 - Türkiye’de ilk kez bir kadın anayasa mahkemesi başkanı seçildi. Haşim Kılıç’ın yerine gelen Tülay Tuğcu, bu görevi üstlendi.
- 2008 - İsviçre’deki Avrupa Nükleer Araştırmalar Merkezi CERN’de yüzyılın deneyi olarak bilinen ATLAS deneyine başlandı.
- 2009 - Türkiye’nin ilk nükleer santrali için Rusya ile anlaşma imzalandı. Santral, Mersin’in Akkuyu ilçesinde kurulması planlandı.
- 2010 - San Bruno, Kaliforniya, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki bir doğal gaz hattı 300 metre yüksekliğinde bir ateş duvarı oluşturarak patladı. Bu patlama, ABD’nin en büyük doğal gaz felaketlerinden biriydi.
- 2011 - Dünya’nın en büyük mozaik müzesi olan Gaziantep’teki Zeugma Mozaik Müzesi ziyarete açıldı. Bu müze, antik Zeugma kentinden çıkartılan mozaikleri sergiliyor.
- 2012 - ABD’nin Chicago kentinde NATO zirvesi düzenlendi. Zirvede Afganistan’daki askeri varlığın sonlandırılması konusunda anlaşma sağlandı.
- 2013 - Türkiye’de Gezi Parkı protestolarının ardından hükümet tarafından hazırlanan demokratikleşme paketi açıklandı. Pakette Kürtçe eğitim, başörtüsü serbestisi, azınlık vakıfları ve seçim barajı gibi konular yer aldı.
- 2014 - İskoçya’da yapılan referandumda bağımsızlık reddedildi. Referandumda bağımsızlığa %44.7, Birleşik Krallık’a kalma yönünde %55.3 oy çıktı.
- 2015 - Almanya Başbakanı Angela Merkel, Türkiye’yi ziyaret etti. Merkel, Suriyeli mültecilerin durumu ve AB-Türkiye ilişkileri hakkında görüştü.
- 2016 - Kuzey Kore, beşinci nükleer denemesini gerçekleştirdi. Deneme, uluslararası toplum tarafından kınandı.
- 2017 - Myanmar’da Arakan eyaletinde yaşayan Rohingya Müslümanlarına yönelik şiddet olayları devam etti. Olaylarda binlerce kişi öldü veya yerinden edildi.
- 2018 - İsveç’te yapılan genel seçimlerde hiçbir parti tek başına iktidar olamadı. Seçimlerde aşırı sağcı İsveç Demokratları Partisi oylarını arttırırken, merkez sol ve merkez sağ partiler oy kaybetti.
- 2019 - Türkiye’nin ilk yerli otomobili olan TOGG tanıtıldı. Otomobilin 2022 yılında seri üretime geçmesi planlandı.