DOĞRU İLETİŞİM

“İletişim Çağında İletişimsizlik”

Güzel dilimiz Türkçe, sahip olduğu zengin içeriğiyle doğru ve etkili kullanımı sonucu iletişimde deyim yerindeyse çığırlar açmaktadır. Öyle ki tek bir sözcükle, sözle, deyimle, atasözüyle kısacası yerinde kullanılabilecek etkili bir sözle; birçok düşünce ve duygu, kısa yoldan ve daha tesirli bir şekilde karşı tarafa aktarılabilmekte ve anlatılabilmektedir. Özellikle konuşmalarımızda seçebileceğimiz özel kelimelerle dinleyicileri daha fazla etkileyebilme fırsatı bulunacaktır. Aşağıdaki hikâye insanlarla kurulacak doğru bir iletişimde özenle seçilecek kelimelerin ve söz gruplarının, kullanımı ile beraber güçlerinin ne gibi boyutlara ulaştığını ve kitleleri yönlendirmedeki kudretini açıklar nitelikte olduğunu göstermektedir.

“Bir zamanlar bir Kızılderili topluluğunda yaşayan halk, meyve ve sebzeden başka hiçbir şey yemezlermiş. Et olarak da sadece balık yerlermiş. Bir vakit gelmiş ve bu bölgede kıtlık oluvermiş. Hiçbir yerde meyve, sebze yetişmemiş; balıklara da bir hastalık peyda olmuş. Açlıktan insanlar, ölen ölene gidiyormuş. Dağlarda yaban geyikleri oldukça çokmuş; ancak insanlar inançları gereği balıktan başka hayvanın etini yiyemezlermiş. Toplulukta ileri gelenler geyik etinin yenebileceğini, günah olmadığını dile getirseler de hiç biri ağzına sürmemiş. Kabile reisleri düşünmüşler, taşınmışlar ve tutmuş yaban geyiğine “Dağ Balığı” demişler. Yani yeni bir ad uydurmuşlar. Halk bunun üzerine gönül rahatlığıyla yaban geyiklerini yemeye başlamış.”

Kişiler arası etkili dinlemenin ve konuşmanın yapılamaması durumu maalesef insanlarda iletişimsizliği doğurmakta. Bu durum kuşaklar arası çatışmalara da sebep olmakta. Batı tarzı hayat anlayışının, kitle iletişim araçlarıyla işlenmek suretiyle toplum içerisinde özendirilmesi ve kimilerince de benimsenmesi; insanlarda zamanla “bireyselliği, birey olabilme” algılarını oluşturmakta. Bu anlayış kabulünde toplumda, insanlar için “ailenin öneminden” çok bir birey olarak toplum içerisinde ayakta kalabilmenin mücadeleleri verilmekte ve bu yönde geleceğin yetiştirilmesi arzu edilmektedir. Şahsın bir “birey” olarak yetişmesi için “Kendisini her şartta ifade etmesi, haklarını bilmesi, hakkını her daim araması, diretmesi, hatta gerekirse hiyerarşiye karşı gelmesi, özgüveni yüksek bir insan olması gerekliliği vs “ gibi algılar sürekli sözlü olarak kendisine telkin edilmektedir.

Hâlbuki çocuğa temelde belirli ahlaki değerler verilmeden, iletişim için gerekli nezaket kuralları öğretilmeden, yeterli derecede bir konuşma yetkinliğine ulaştırılmadan, aileden, çevreden kısacası birincil ilişkilerin yaşandığı merkezlerden alabileceği görgüleri almadan; çocuğu salt bir birey mantığıyla yetiştirmek gerek kişiler arası gerekse kuşaklar arası çatışmayı hızlandıracaktır. Bireyselliğin şahsa kazandırmış olduğu şuursuz özgüven patlaması insanda; başta otoriteye sonra da kendisi gibi düşünmeyen ve ifade etmeyen kişilere karşı genellemelere, ön yargılara, suçlamalara, hakir görmelere; bunların toplu sonucunda da iletişimsizliğe neden olacaktır. Alçakgönüllülük, içtenlik, saygı, hoşgörü, güven, nazik olma, ölçülü olma gibi erdemler doğru iletişimin olmazsa olmaz unsurlarıdır. Ahlak ve karakter yapısı itibariyle kişinin sağlıklı bir kişilik edinmesi yönünde gerekli olan erdemleri aldıktan sonra artık kendisini toplumda rahatlıkla birey olarak tanımlamasında herhangi bir beis yoktur.

Sonuç olarak “Doğru İletişim” doğuştan değil, sonradan kazanılan bir beceridir. İnsanlar kendilerini geliştirerek ve biraz da dikkat ederek bu yetiye kavuşabilirler. Bu alanda bol bol edebi eser okunmalı, yabancı kelimeler yerine mutlaka Türkçeleri kullanılmalı, yazılar özenilerek ve dilbilgisi kurallarına dikkat edilerek yazılmalı, konuşmalarımızda “ben” diline ve nezaket kurallarına önem verilmeli ve kelimeler doğru telaffuz edilmelidir. Özellikle geniş kitleleri her alanda etkilemeyi başaran kitle iletişim araçlarından, güzel Türkçemizi doğru ve etkili kullanma yönünde faydalanılmalıdır.