Cumhuriyet Bayramı Türkiye Cumhuriyeti'nin İlanı ve Bir Milletin Bayramı
Cumhuriyet Bayramı, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin (TBMM) 29 Ekim 1923'te Cumhuriyet yönetimini ilan etmesiyle başlayan ve her yıl Türkiye ve Kuzey Kıbrıs’ta 29 Ekim günü coşkuyla kutlanan bir millî bayramdır. 1925 yılında yürürlüğe giren bir yasa ile bu gün, Türkiye için "ulusal bayram" statüsünde yerini almış ve halkın kendi iradesiyle yönetilme iradesinin sembolü olarak benimsenmiştir. Türkiye ve Kuzey Kıbrıs'ta, 28 Ekim öğleden sonra başlayıp 29 Ekim tam gün olmak üzere toplam bir buçuk gün resmi tatil ilan edilmiştir. Bu özel günde, Türkiye’nin dört bir yanında yapılan etkinlikler ve fener alaylarıyla millet, Cumhuriyet’in ilanını anmak ve Atatürk’ün Cumhuriyet mirasını onurlandırmak için bir araya gelir.
Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Geçiş: Millî Mücadele ve Cumhuriyet’in İlanıOsmanlı İmparatorluğu, uzun yıllar mutlak monarşi ve daha sonra meşrutiyet ile yönetildikten sonra, I. Dünya Savaşı'ndaki yenilgi ve ardından gelen işgal yıllarında ciddi bir zorluk içine girdi. Mustafa Kemal Paşa’nın liderliğinde verilen Millî Mücadele ve bağımsızlık savaşı, Ekim 1922'de Türk ulusunun zaferi ile sonuçlandı. 23 Nisan 1920'de Ankara’da açılan TBMM, 20 Ocak 1921’de kabul ettiği Teşkilat-ı Esasiye Kanunu ile egemenliğin millete ait olduğunu ilan etti. 1 Kasım 1922'de saltanatın kaldırılmasıyla, yeni Türkiye için Cumhuriyet yönetiminin temelleri atılmaya başlandı.
27 Ekim 1923’te İcra Vekilleri Heyeti’nin istifası üzerine Mustafa Kemal Paşa, yönetim şeklinin Cumhuriyet olarak benimsenmesi için bir yasa değişikliği önerisi hazırladı. 29 Ekim 1923'te bu teklifin tbmm tarafından kabul edilmesiyle Türkiye Cumhuriyeti resmen ilan edildi. O gece, Ankara’da 101 pare top atışıyla duyurulan Cumhuriyet, tüm ülkede coşkulu kutlamalarla karşılandı.
1924 yılında çıkarılan bir kararname ile 29 Ekim günü, özel etkinliklerle kutlanmaya başlandı ve 2 Şubat 1925’te TBMM, bu günü resmi olarak "millî bayram" ilan etti. Cumhuriyet’in ilanından bu yana, Türkiye'deki stadyumlarda şenlikler düzenlenir, geleneksel fener alayları ile millet, bayram coşkusunu sokaklarda yaşar.
Cumhuriyet’in Onuncu Yılı: Anlamı ve Kutlama GeleneğiCumhuriyet’in onuncu yılı kutlamaları 1933’te, Cumhuriyet Bayramı’na özel anlam kazandırmıştır. TBMM, 1933 yılındaki kutlamalar için özel bir yasa çıkartarak, 10. yılın kutlamalarının üç gün sürmesini ve bu günlerin resmi tatil olmasını kararlaştırdı. Kutlamaların merkezinde yer alan Onuncu Yıl Nutkunda Atatürk, “Onuncu Yıl Marşı” eşliğinde milletin özgüvenini ve bağımsızlık ruhunu simgelemiştir. O tarihten itibaren Cumhuriyet Bayramı, daha büyük organizasyonlarla kutlanmaya başlanmış ve bayramın ana hatları oturtulmuştur.
Yüzüncü Yıl Kutlamaları: "Türkiye Yüzyılı"
2023 yılında Cumhuriyet’in yüzüncü yılı, "Türkiye Yüzyılı" teması ile tüm Türkiye'de özel bir anlam kazandı. İletişim Başkanlığı yüzüncü yıla özel bir logo tasarladı ve Yüzüncü Yıl Marşı, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'ndeki Zafer Bayramı etkinliklerinde halkla buluşturuldu. Yüzüncü yıla özgü etkinliklerle millet, Cumhuriyet’in değerlerine olan bağlılığını bir kez daha vurguladı.
29 Ekim, milletin birlik ve bağımsızlık ruhunun simgesidir. Her yıl bu günde, Türk milleti, bağımsızlık mücadelesini, Cumhuriyet'in değerlerini ve Atatürk’ün “En büyük eserim” dediği Cumhuriyet’i coşku ve gururla anmak için bir araya gelmektedir.
Cumhuriyet Bayramı Türkiye Cumhuriyeti'nin İlanı ve Bir Milletin Bayramı
— Bizim Sivas Gazetesi (@bizimsivascomtr) October 29, 2024
Cumhuriyet Bayramı, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin (TBMM) 29 Ekim 1923'te Cumhuriyet yönetimini ilan etmesiyle başlayan ve her yıl Türkiye ve Kuzey Kıbrıs’ta 29 Ekim günü coşkuyla kutlanan bir millî… pic.twitter.com/zGaKyi5mnG
