Bir Ustanın Uğraşı, Bir Şehrin Mirası: Sivas'ta Kemik Tarakçılık

Sivas'ın el sanatları arasında önemli bir yere sahip olan Kemik Tarakçılık, nesilden nesile aktarılan ve günümüzde kaybolmaya yüz tutmuş bir zanaattır. Bu geleneksel sanat, hayvan boynuzlarının özenle işlenerek tarak ve diğer eşyalara dönüştürülmesini içerir. 

Usta ellerin şekillendirdiği boynuzlar, ilk olarak tarağın boyutuna göre kesilir. Daha sonra kaba bir şekilde düzeltilen boynuz, ateşte ısıtılarak yumuşatılır ve prese yerleştirilir. Bu işlem, boynuzun ilk doğrultmasını sağlar. Tekrar düzeltilen boynuz, ikinci kez ısıtılarak preslenir ve nihai şeklini alır. 
Ustanın ustalığıyla şekillendirilen boynuz, bir sonraki aşamada dişlenmeye başlar. Özenle açılan dişler, tarağın işlevini yerine getirmesini sağlar. Çapakların temizlenmesiyle birlikte, tarak raspalama işleminden geçer. Bu işlemde dişler sivrilttilir ve pürüzsüz hale getirilir. Son aşamada ise parlatılan tarak, kullanıma hazır hale gelir. 

Kemik taraklar, sadece işlevsel olmanın ötesinde estetik açıdan da oldukça değerlidir. Farklı boynuz türlerinden üretilen taraklar, çeşitli renk ve desenlere sahiptir. Bu taraklar, saçı elektriklendirmeden nazikçe tararken, aynı zamanda sağlığa da fayda sağlar. 

Sivas'ta bu geleneksel sanatı yaşatan tek usta kalmıştır. Fatih Durna isimli bu usta, kemik tarakçılığını gelecek nesillere aktarmak için büyük çaba sarf etmektedir. Atölyesinde düzenlediği kurslarda bu sanatı öğretmeye çalışmakta ve kemik taraklara olan ilgiyi yeniden canlandırmaya çalışmaktadır. 
Kemik tarakçılık, sadece bir el sanatı olmanın ötesinde, Sivas'ın kültürel mirasının da önemli bir parçasını oluşturmaktadır. Bu sanatın yok olmasına izin vermemek ve gelecek nesillere aktarmak hepimizin görevidir. 
 
 

Melih Gezegen