Dünya genelinde Gıda krizinin derinleştiği bugünlerde Türkiye’nin yılda 19 milyon ton gıdayı çöpe attığı yapılan araştırmayla ortaya çıktı. 2024 yılına girdiğimiz ilk günlerde Buğday Ekolojik Yaşamı Destekleme Derneği ‘Gıda Krizi’ raporunu yayımladı.
Raporda, Türkiye’de yıllık 128 milyon ton bitkisel üretim (sebze, meyve, tahıl vb.) yapılıyor ve her yıl 19 milyon ton gıda çöpe gidiyor. Dünya genelindeyse her yıl yetiştirilen gıdanın üçte biri, yani yaklaşık 1,3 milyar ton gıda tarladan tezgaha giden yolda heba oluyor.
Rapora göre gıda krizindeki dört temel neden şöyle:
- Gıda paylaşımındaki adaletsizlik
- Gıda israfı
- Gıda olarak sunulan ürünlerin besleyici özelliğini yitirmiş olması, tarımda sentetik kimyasallar ve katkı maddeleri kullanılması
- Savaşlar, çatışmalar, iklim değişikliği, salgın hastalıklar ve yanlış politikalar
Gıda krizine karşı çözüm önerileriyse şu şekilde:
- Toprak ve mera onarımı gibi ekosistemi iyileştirilmeye yönelik karbon tutma
uygulamaları hayata geçirilmeli.
- Çiftçinin, özellikle de pazara ulaşma ve rekabet şansı düşük küçük çiſtçilerin refahını esas alan, üretimden araç kullanımına, depo olanaklarından pazarlamaya kadar her alanda üreticiler örgütlenmeli.
- Tohumdan pazarlamaya tekelleşme engellenmeli. Üretimden tüketime tüm süreçlerde gıda adaleti ve bağımsızlığını sağlayacak düzenlemeler getirilmeli.
- Su verimli kullanılmalı ve toprağın su tutuma kapasitesini artıracak yöntemler hayata geçirilmeli.
- Pestisit, sentetik gübre ve monokültür gibi toprakları tarım yapılamaz hale getiren uygulamalar bırakılmalı ve sağlıklı ekosistemlerin devamlılığı benimsenmeli.
- Tüketim kültürü sorgulanmalı ve doğayı sınırsız bir kaynak olarak görmekten vazgeçmeli. Ayrıca gıdada görsel kaygılar yerine besleyici değerler ön plana çıkarılmalı.
