Anadolu'nun en büyük 6. panayırı olarak kabul edilen 6 asırlık geçmişe sahip Zile Panayırı'nın 60 yıllık afişi müzede sergileniyor. Hititler, Mezopotamya uygarlıkları, Persler, Selçuklu ve Osmanlı gibi birçok devlet ve milletten izler taşıyan Tokat’ın Zile ilçesi tarihi zenginlikleriyle dikkat çekiyor. İlçenin tarihi zenginliklerinden birisi olan Zile panayırı ise asırlardır devam ettiriliyor. Osmanlı döneminde daha sistemli bir yapıya kavuşan panayır, Anadolu'nun en büyük 6. panayırı olarak kabul ediliyor. 600 yıllık tarihe sahip olan panayırın en resmi delili ise 1964 yılına ait olan bir afiş. Yaklaşık 60 yıllık bu afiş Zile Kent Müzesi’nde sergileniyor.
"Panayırının en resmi belgelerinden bir tanesidir"
Zile Kent Müzesi Müdürü Kurtuluş Uygun, bu afişin tarihi panayırın en eski belgesi niteliğinde olduğunu belirtip, "Antik ticaret yolları, dini merkezler ve kervansarayların üzerinde bulunan Zile Panayırı yoğun ilgi görüyordu. Mezopotamya uygarlıkları ile Hitit uygarlıklarının bir araya gelme noktası bu panayır alanıydı. Bu güzergah üzerinden Persler Kral Yolu'nu geçiriyor. Kale ve çevresinde tapınak inşa ediyorlar. Bahar aylarında bir aya yakın etkinlikler düzenliyorlar, zaman içerisinde kutlamaların yapıldığı bir alana dönüşüyor. Geçmişten günümüze ulaşan sikke tabak çanak gibi eşyalardan böylesi eğlencelere izin verdiklerini görüyoruz. Selçuklu döneminde bu güzergah üzerinde büyük kervansarayların kurulduğunu biliyoruz. Osmanlı Devleti'nin de bu sistemi devam ettirdiğini görüyoruz. Bu etkinliği Osmanlı Devleti'nin daha da kurumsallaştırdığını ve altı büyük panayırından biri olduğunu biliyoruz. Zile ilçesi 1900'lere kadar birçok ilçeyi kendisine bağlamış merkez ilçe statüsünde bulunuyor. Bu panayır alanları özel alanlar olduğu için Çevre illerden de gelen insanların çok olduğunu biliyoruz. Hatta bazı İngiliz raporlarında panayırın bütçesinin kontrol edildiği, incelemeye alındığı ve demir yollarının bu panayıra etkisi olacağını incelediklerini görüyoruz. Bu afiş kentte vatandaşların dilden dile dolaşan panayırının en resmi belgelerinden bir tanesidir, bu afiş 1964 yılına ait bu afişte Zile Panayırı'nın leblebisinden pekmezine kadar birçok materyal barındırdığını gösteriyor. Bu afiş elden ele geçme usulü ile müzemize geldi, yaklaşık bu afişin 60 yıllık bir tarihi var. Bir markanın özel basım ürünüdür. Zaman içerisinde yıpranmış olan afiş restore edilerek buraya koyuldu. Bu afiş bir yıldır müzemizde sergileniyor buraya gelen vatandaşlar afişi görebiliyorlar" şeklinde konuştu.
